مقدمه:هنرهای سنتی ایران، هنرهای اصیل مردمی و نشات گرفته از فطرتی پاک است که از دیر باز در تمامی شئون زندگی مردم رسوخ کرده و به صورت جزئی تفکیک ناپذیر درآمده اند.
صنایع دستی به عنوان گنجینه ای از تفکر، فرهنگ و تمدن قومی، تلطیف کننده فضای بی روح و خشن زندگی صنعتی و ماشینی است و به همین دلیل نبض تپنده سبد کالاهای اقتصادی، فرهنگی - هنری خوانده می شود. در این رهگذر ایران از نظر تنوع رشته ها در مقام نخست و به لحاظ جایگاه عرضه محصولات در رتبه سوم جهانی قرار دارد.
صنایع دستی ایران، ثمره ذوق و هنر ایرانیان طی سده های متوالی است. تحولاتی که در اوضاع اقتصادی، اجتماعی و صنعتی جامعه ما پدید آمده به بسیاری از حرفه های مرتبط باصنایع دستی نقش حاشیه ای داده یا به طور کلی آنها را منسوخ کرده است.
این فنون و هنرها با وجود آن که در حاشیه تولیدات کشور قرار گرفته اند، اما قابلیت کسب درآمدهای ارزی و ریالی بیشتر را پیدا خواهند کرد. مشروط بر آن که مسوولان از بازاریابی، برگزاری دوره های آموزشی نظام مند و تهیه متون لازم برای ارتقای کمی و کیفی تولیدات صنایع دستی حمایت کافی به عمل آورند.
تدوین متون آموزشی یکی از ضروریات توسعه و بهبود وضعیت هنرهای دستی در ایران است. متاسفانه درحال حاضر محتوای اکثر کتب و مقاله هایی که در این زمینه نوشته شده به ذکر تاریخ و توصیف هنرها بسنده کرده و متون آموزشی کمتر در میان آنها به چشم می خورد. واژه های رایج و تخصصی این حوزه ها نیز فقط برای اهل فن آشناست و عموم مردم، حتی فرهنگ نویسان اطلاع زیادی در مورد آن ندارند. این هنرها، از گذشته دور تا کنون، بدون تغییرات زیاد باقی مانده اند و اگر به آنها توجه نشود رفته رفته به بوته فراموشی سپرده خواهند شد.
آشنایی با خاتمخاتم یکی از هنرهای زیبا و فاخر دنیاست. هنر آراستن سطح اشیای چوبی به صورتی شبیه موزاییک با مثلث های کوچک دو پهلو برابر و سه پهلو برابر از جنس عاج، چوب های مختلف، استخوان و فلزات گوناگون. همچنین خاتم ترکیبی است از چند ضلعی‌های منظم با تعداد اضلاع متفاوت که با استفاده از مواد اولیه گوناگون در رنگ‌های مختلف تشکیل می‌شود.
خاتم از نظر گل تنوع زیادی دارد، از میان آنها می توان به: خاتم پره وارو، پره ای، ابری، نه گلی لایه دار، شش و لوز، بته جقه ای، خیابانی، طاقی، قمی، جناقی و خاتم دورنگ اشاره کرد. از انواع حاشیه نیز می توان حاشیه شش گلی، جویی، بازوبندی، طوره دار، شمسه دار و حاشیه تخمه دار را نام برد.
تعریف خاتم كاريدر لغت‌نامه دهخدا خاتم‌ساز چنین معنی شده است : « آنکه پاره‌های استخوان را در چوب با نقش و نگار بنشاند. خاتم‌سازی عمل خاتم‌ساز را گویند.»
در دایره المعارف فارسی درباره خاتم‌کاری و خاتم‌سازی آمده است:« هنر آراستن سطح اشیاء به صورتی شبیه موزائیک ،با مثلث‌های کوچک. طرح‌های گوناگون خاتم همواره به صورت اشکال منظم هندسی بوده است .این اشکال هندسی را با قراردادن مثلث‌های کوچک در کنار هم نقش‌بندی می‌کنند.مثلث‌ها را از انواع چوب ،فلز و استخوان می‌سازند. هرچه مثلث‌ها ریزتر وظریفتر باشند، خاتم مرغوب‌تر است .در یک طرح خاتم ،برای ساختن کوچک‌ترین واحد هندسی، حداقل سه مثلث و برای بزرگ‌ترین آن ،حداکثر چهارصد مثلث به کار می‌‌رود ».
فهرست مطالب: چکیده
مقدمه
آشنایی با خاتم
تعریف خاتم كاري
هنر خاتم کاری
خاتم کاری در ادبیات
مخترع و مبتکر خاتم
تاریخچه‌ی خاتم و خاتم کاری
مهمترین آثار هنری خاتم‌کاری
مواد و مصالح خاتم سازی
وسایل و ابزار خاتم سازی
مراحل خاتم سازي
مراحل تولید خاتم
خصوصیات خاتم مرغوب و هنری
خلاصه و نتیجه گیری
منابع
برچسب ها:
هنر خاتم کاری دانلود مقاله هنر خاتم سازی خاتم کاری دانلود تحقیق تحقیق رشته هنر تحقیق در مورد هنر خاتم مقاله خاتم کاری