هوش را به عنوان كنش در نظر مي گيرد كه به موازات پختگي متحول مي شود. گروه دوم آزمونهاي هوش كمي، سعي مي كند تا استعداد ذهني را مستقل از عامل رشد اندازه بگيرد و مخصوصاً اندازه گيري هوش بزرگسال را مورد توجه قرار مي دهد. واقعيت اين است كه بسيار از آزمونها به هر دو گروه تعلق دارند. تنها شيوة بيان نتايج فرق يم كند. بعضي از آزمونها نيز به طبقة آزمونهاي كارآيي تعلق دارند اما در كاربرد آنها جنبه هاي كيفي از اهميت بيشتري برخوردار است. مانند مقياسهاي تحليلي و آزمونهاي تفكر مفهومي.
مقياسهاي تحليل از سريهاي مختلف تشكيل مي شوند كه هر يك بطور جداگانه نمره گذاري مي شود و بعد جمع كل نمرات به دست مي آيد. بنابراين اين آزمونها نه تنها سطح روان بلكه ساخت آن را نيز مشخص مي كنند. آزمونهاي تفكر مفهومي سعي مي كنند بيشتر به روش باليني نزديكتر شوند و در اجراي آنها آزمايشگر سعي مي كند تا شيوة تشكيل مفاهيم را در نظر بگيرد نه نتايج تشكيل آنها را. با وجود اين آزمونهاي تحليلي بازده را نيز در نظر مي گيرند. به كمك آنها مي توان سطوح خاص و سطح كل را كه از مجموع سطوح خاص حاصل مي شود، به دست آورد. اين آزمونها اجازه مي دهند تا افراد از نظر بازده مطلق خود و از لحاظ ساخت ذهني خود مورد مقايسه قرار گيرند.

مقدمـه
تعريف آزمون رواني :
انواع آزمونهاي رواني :
مي توان آزمونها را از ديدگاههاي مختلف طبقه بندي كرد:
طبقه بندي از نظر عملكرد
گروه اول آزمونهاي سني
طبقه بندي از نظر ماهيت (محتوا ظاهري) :
طبقه بندي از نظر شيوه كاربرد :
مهمترين امتياز اجراي آزمونهاي گروهي :
طبقه بندي از نظر هدف عملي:
طبقه بندي از نظر فن تهيه:
روايي
سنجش روايي
محاسبة خطاي معيار برآورد
استفاده از جدولهاي انتظار:
روش استفاده از نرخهاي پايه
استفاده از تئوريهاي تصميم:
انواع روايي:
روايي ظاهري
روايي محتوا:
روايي پيش بيني
روايي همزمان
روايي سازه (روايي مفهومي):
درجه بندي:
 اعتبار
اجراي مجدد يك آزمون
اجراي فرمهاي موازي
روش فرد ـ زوج:
استاندارد بودن
عناصر مورد نظر در استاندارد بودن يك آزمون:
ويژگيهاي فرعي يك آزمون
تهية آزمونها :
عوامل مؤثر بر عملكرد در جريان آزمون :
زمينة تحصيلي
زمينة شغلي
زمينة نظامي
كودكان نابهنجار و بزهكار
آزمونها و كلينيك پزشكي
ساير زمينه هاي كاربردي
انتقادهاي عادي
انتقادهاي سياسي