پیشگفتار:
معرفي و راهنمايي كلي طرح درس «تاريخ زبان فارسي» و جايگاه آن در ميان درسهاي ديگر: هدف كلي اين درس آشنايي با تاريخ تحول زبان و بررسي دورههاي تاريخي زبان فارسي در سه دورة مستقل فارسي باستان، فارسي ميانه و فارسي جديد (نو).در اين درس با بررسي و مقايسة زبانهاي ايران قبل از اسلام و تحولات آنها و چگونگي تحول و پيدايش فارسي بعد از اسلام بررسي ميشود.
مقدمه:
زبان امري اجتماعي و وسيلهاي است براي برطرف كردن نياز افراد جامعه به برقراري ارتباط با يكديگر و تفهيم و تفاهم.تغييراتي كه در زبان رخ ميدهد تصادفي و اتفاقي نيست بلكه تابع قوانين و قواعد معيني است و به همين دليل، با اينكه هر زباني از صورت اصلي خود بسيار دور شده است، ميتوان رابطة آن را با اصل و با زبانهاي ديگري كه از آن منشعب شدهاند تشخيص داد. زبان مانند يك امر طبيعي به طريقي مشخص تحول و تكامل مييابد و بههمين دليل بايد دانست كه تغيير يا دور شدن يك صورت زباني از اصل و صورت قديمي خطا و غلط شمرده نميشود بلكه معلول رويدادهاي اجتنابناپذير زمان است.
در دورة باستان هر اسم به هشت حالت مختلف صرف ميشد و علايم صرفي نيز تكواژهايي پاياني بود كه به واژة ساده ميپيوست.
در فارسي جديد، با حذف تكواژهاي پاياني، نه تنها نظام صرف اسامي به كلي از بينرفته بلكه ساخت جنس دستوري و شمار مثني نيز از دستگاه زبان خارج شده است. دگرگوني ديگري كه در فارسي جديد مشاهده ميشود، تغيير ترتيب اجزاي جمله است. بهعبارت ديگر، قواعد نحوي و روابط همنشيني در دستگاه اين زبان از دورة باستان تا دورة جديد تحول يافته است. هر زباني در هر زمان در حال تحول است و از جهات مختلفي تغيير ميكند. آواها و شيوة تركيب آنها با وضع پيشين تفاوت ميكند و آواهايي جديد با قوانين واجآرايي نويني در زبان معمول ميشود.
فهرست مطالب:
علل و عوامل دگرگوني زبان را ميتوان در دو عنوان كلي دستهبندي كرد:
1. علل خارجي يا برونزباني
2. علل داخلي يا درونزباني
انواع زبانها
زبانهاي تكهجايي (monosyllabic languages)
زبانهاي پيوندي (agglutinating languages)
زبانهاي تصريفي (flexional languages)
زبانهاي منفرد
تحولات تاريخي هر زبان از جهات مختلفي صورت ميگيرد از جمله:
1. اصوات و واجهاي زبان
2. نظام يا دستگاه صرفي و نحوي زبان
3. واژگان زبان
ميتوان تحولات تاريخي زبانهاي ايراني را به سه دوره مهم به شرح زير تقسيم كرد:
1. دورة باستان
2. دورة ميانه
3. دورة جديد
زبان سكايي
زبان مادي
فارسي باستان
خط ميخي فارسي باستان
زبان اوستايي
زبانشناسان آثار زبان اوستايي را به دو بخش به شرح زير تقسيم كردهاند:
1. اوستاي متقدم يا «گاهاني»
2.اوستاي متأخّر
خط اوستايي
خط عيلامي
زبان عيلامي
زبان اكدي
خط اكدي
زبان آرامی
زبانهاي ايراني ميانه
زبان سغدي ميانه
آثار بازمانده از زبان سغدي ميانه را ميتوان بنابر مضمون آنها به چهار قمستتقسيم كرد:
1. آثار سغدي مانوي
2. آثار سغدي بودايي
3. آثار سغدي مسيحي
4. آثار سغدي غيرديني
خط سغدي
زبان خوارزمي ميانه
زبان بلخي
زبان ايراني ميانة غربي شمالي
زبان ايراني ميانة غربي جنوبي
تدسكو
زبان پهلوي
زبان پارتي
خط پهلوي
هزوارش
خط مانوي
مهمترين آثار مانوي
آثار بازمانده از فارسي ميانه
مهمترين سنگنوشتههاي عصر ساساني عبارتاند از:
.1 كتيبة اردشير بابكان در نقش رستم
2. كتيبة شاپور اول در نقش رستم (كعبة زردشت)
3. كتيبة شاپور اول در نقش رجب
4. كتيبة شاپور اول در حاجيآباد
5. كتيبة نرسي در پايكولي (ناحيهاي ميان قصرشيرين و سليمانية عراق)
6. كتيبة هرمز در نقش رستم
اندرزنامهها
برچسب ها:
پاورپوینت درمورد تاريخ زبان فارسي دانلود پاورپوینت درمورد تاريخ زبان فارسي تاريخچه زبان فارسي تحقیق درمورد تاریخچه زبان پاوپوینت درمورد نحوه شگل گیری زبان در ایران دانلود پاورپوینت درمورد زبان فارسی تاریخچه زبان سیر تاریخی زبان در ایران پاوپو