مقدمه:

« اتحاديه حمل ونقل هوائي بين المللي » (ياتا) (1) ازمهمترين سازمانهاي بين المللي خصوصي هوايي است . اين اتحاديه ، در سطح جهاني ،اداره مسائل مربوط به حمل و نقل هوائي را انجام مي دهد .« ياتا » مثل هر اتحاديه صنفي ، حافظ منافع مؤسسات هواپيمائي كشورهاي مختلف مي باشد و در روابط ميان مؤسسات ، به تعبيري همان نقشي را ايفا مي كند كه « سازمان هواپيمائي كشوري بين المللي » - ( ايكائو )(2) در روابط ميان دولتها همان علل و اسبابي كه پس از جنگ دوم جهاني موجب تأسيس «ايكائو» شد ، مؤسسات هواپيمائي را واداشت تا اتحاديه مزبور را به وجود آورند .
در اوايل سال 1970متجاوز از 104 مؤسسه هواپيمائي عضو اتحاديه مذكور بوده اند . مؤسسات مزبور تقريباً 90% از ترافيك بين المللي هوائي را انجام مي دهند .(3) تعداد مؤسساتي كه صرفاً بهملاحظات اقتصادي عضو اتحاديه مذكور نمي باشند ناچيز نيست ، ولي مؤسسات ملي كشورهايي از قبيل اتحاد جماهير شوروي سوسياليستي وجمهوري خلق چين كه بيشتر به جهات سياسي، عضويت «ياتا» را نپذيرفته اند ، در خطوط بين المللي خود،به نسبت قابل ملاحظه اي روش ها و فرمول هاي مختلف مقررات نرخي اين اتحاديه را به موقع اجرا در مي آورند « ياتا » از آغاز تأسيس خود تاكنون همواره نقش مؤثر و تعيين كننده اي در تسهيل روابط مؤسسات هواپيمائي عضو ايفاء كرده است؛ تهيه و تنظيم قراردادهاي چند جانبه ناظر بر روش و شيوه هاي مختلف همكاري اعم از فني و اداري و بازرگاني ازابتكارات بديع و بي سابقه اين اتحاديه مي باشد .