نتيجه مي گويد: « نخستين بار ايرانيان تاريخ را درك كردند و آن را به دورانهاي مختلف تقسيم كردند» و هرودوت تاريخ خويش را چنين آغاز مي كند: «به روايات ايرانيان بهترين تاريخ شناسان هستند….».
غرض از نقل دو قول مذكور اين بود كه در آغاز، علم تاريخ در بيشتر كشورهاي شرق و غرب، علمي ناشناخته بود و فقط در ايران وقايع روزانه در بار و رويدادهاي كشور را در روزنامه ها، آيين نامه ها، خداينامه ها، تاج نامه ها، سالنامه ها و شاهنامه ها مي نوشتند. اما اين بدان مفهوم نيست كه در آن دوره، تاريخنگاري به مفهوم امروزين رواج داشته است، بلكه بر عكس در ايران عصر باستان تاريخنگاري اهميت زيادي نداشت و حتي يك اثر تاريخي واقعي كه متعلق به اين دوره باشد در دست نيست. ...
فهرست مطالب:
بخش اول - کلیات
فصل اول: مختصری از تاریخنگاری در ایران تا عصر پهلوی
فصل دوم: کلیاتی در تاریخنگاری دوره پهلوی
بخش دوم - جریانهای اصلی تاریخنگاری در عصر پهلوی
فصل اول: جریان شرق شناسی
شرق شناسی و دیرینه آن
ایران شناسی و ایران شناسان مهم
سیاست شرق شناسی سیاست ایران شناسی
روش سیاسی و رهیافت تاریخنگاری لمبتون
نقش سیاسی لمبتون در ایران
الف- همزیستی مسالمت آمیز: توده ای نفتی - توده ای روسی
ب- لمبتون و قحطی نان
ج- میس لمبتون
د- میس لمبتون و کودتای مرداد
فصل دوم: جریان ناسیونالیستی
کارنامه فرهنگی
تاریخنگاری محتاط
ناسیونالیستی محافظه کار
بخش سوم - جریان آکادمیک
بررسی و نقد تاریخنگاری اقبال
بخش چهارم - جریان مارکسیستی
جریان مارکسیستی
فصل اول: زمینه های تاریخی پیدایش مارکسیسم
فصل دوم: اندیشه های اساسی مارکس در باب تاریخ
الف- حتمیت تاریخی، پیروزی پرولتاریا: الغای مالکیت خصوصی و الغای دولت
فصل سوم: تاریخچه ورود اندیشه مارکسیستی به ایران
فصل چهارم: تاریخنگاری مارکسیست، لنینیستی در ایران (انجماد و انحراف)
الف- علمی بودن تاریخ
ب- سیر تاریخ ایران
ج- شخصیت در تاریخ
د- عدم بی طرفی در نگارش تاریخ
هـ- سبکی برانگیزنده موضوعی واحد
بخش پنجم - نتیجه گیری کلی
نتیجه
فهرست منابع