فهرست مطالب
عنوان ............................................................................................................................................................................................ صفحه
فصل اول ...................................................................................................................................................................................................
1-1- بيان مسئله .................................................................................................................................................................................. 1
1-2- ضرورت بحث ............................................................................................................................................................................ 1
1-3- سوالات تحقيق ............................................................................................................................................................................ 2
1-4- اهداف تحقيق................................................................................................................................................................................ 2
1-5- فرضيه ها ..................................................................................................................................................................................... 2
1-6- شيوه تحقيق ................................................................................................................................................................................ 2
1-7- روش گرد آوري اطلاعات ........................................................................................................................................................ 4
فصل دوم...................................................................................................................................................................................................
2-1- مقدمه............................................................................................................................................................................................. 6
بخش اول : مباني نظري...........................................................................................................................................................................
2-1-2- واژگان و مفاهيم کليدي........................................................................................................................................................ 6
2-1-3- ماهيت محِط ........................................................................................................................................................................... 7
2-1-3-1- سازماندهي ارتباطات ...................................................................................................................................................... 7
2-1-3-2- سازماندهي معني.............................................................................................................................................................. 8
2-1-3-3- سازماندهي زمان ............................................................................................................................................................. 8
2-1-3-4- سازماندهي فضا................................................................................................................................................................ 9
2-1-4- فضا(رويکردهاي فلسفي)...................................................................................................................................................... 9
2-1-4-1- موضع مطلق يا جوهري از فضا.................................................................................................................................. 10
2-1-4-1-1- مفهوم فلسفي دکارت از فضا ................................................................................................................................. 11
2-1-4-2- موضع نسبي يا ربطي از فضا .................................................................................................................................... 12
2-1-4-2-1- مفهوم فلسفي لايب نيتس از فضا............................................................................................................................ 13
2-1-4-3- موضع معرفت شناختي از فضا .................................................................................................................................. 14
2-1-5- سير تحول تاريخي مفهوم فضا......................................................................................................................................... 14
2-1-6- مفهوم فضا در تئوريهاي معماري و شهرسازي............................................................................................................ 19
2-1-6-1- فضاي معماري و ادراک محيط.................................................................................................................................... 20
2-1-6-2- انسان و فضاي هستي .................................................................................................................................................. 21
2-1-6-3- انسان و ادراک محيط ................................................................................................................................................... 22
2-1-6-4- فضاي هستي................................................................................................................................................................... 22
2-1-6-5- فضاي هستي و معماري در درجات و مقياسهاي مختلف .................................................................................... 25
2-1-6-6- چکيده موضوعات مورد بررسي نگرش فضا............................................................................................................ 26
2-1-7- فضاي عمومي..................................................................................................................................................................... 29
2-1-8- فضاي شهري ...................................................................................................................................................................... 30
2-1-8-1- ميدان ............................................................................................................................................................................... 31
2-1-8-2- خيابان.............................................................................................................................................................................. 31
2-1-8-3- نظريات دانشمندان شهرسازي در باب فضاي شهري ............................................................................................ 32
2-1-8-4- جمع بندي و نتيجه گيري ............................................................................................................................................. 44
2-1-9- مکان ..................................................................................................................................................................................... 48
2-1-9-1- ويژگي هاي مکان .......................................................................................................................................................... 49
2-1-9-2- نسبي بودن مکان از نظر لايب نيتس ......................................................................................................................... 50
2-1-9-3- جا يا مکان (place)......................................................................................................................................................... 52
2-1-9-4- حس جا ............................................................................................................................................................................ 53
2-1-9-5- حس تعلق به مکان ......................................................................................................................................................... 53
2-1-9-6- جاي واقعي....................................................................................................................................................................... 53
2-1-9-7- حس مکان ....................................................................................................................................................................... 53
2-1-9-8- حس تعلق به مکان ......................................................................................................................................................... 55
2-1-9-8-1- عناصر لينچ و ونچوري در رابطه با حس مکاني................................................................................................. 55
2-1-9-9- عوامل موثر در ايجاد حس تعلق به مکان ................................................................................................................. 57
2-1-9-9-1- روابط اجتماعي ........................................................................................................................................................ 57
2-1-9-9-2- تکرار استفاده و طول مدت اقامت........................................................................................................................... 58
2-1-9-9-3- هويت و حس مکان.................................................................................................................................................... 58
2-1-9-9-4- مالکيت ........................................................................................................................................................................ 60
2-1-9-9-5- مکان و محل تولد ..................................................................................................................................................... 61
2-1-9-9-6- مقياس انساني............................................................................................................................................................. 61
2-1-9-9-7- يادآوري خاطرات ..................................................................................................................................................... 62
2-1-9-9-8- توجه به نيازها و خواسته هاي مردم..................................................................................................................... 62
2-1-9-9-9- امنيت............................................................................................................................................................................ 63
2-1-9-9-10- مشارکت .................................................................................................................................................................. 64
2-1-9-10- اصول طراحي فضاهاي شهري با رويکرد حس تعلق به مکان .......................................................................... 65
2-1-9-11- جمع بندي و نتيجه گيري............................................................................................................................................ 66
2-1-9-12- نامکاني ......................................................................................................................................................................... 68
2-1-9-13- حس نامکاني................................................................................................................................................................. 70
2-1-9-14- عوامل موثر در ايجاد حس نامکاني.......................................................................................................................... 72
2-1-9-15- پديدار شناسي و مکان .............................................................................................................................................. 73
2-1-9-15-1- پديدار شناسي ، جغرافياي انسان گرا و طراحي محيط ................................................................................... 73
2-1-9-15-1-1- مراقبت................................................................................................................................................................. 73
2-1-9-15-1-2- فضاي زندگی و زيست جهان ......................................................................................................................... 74
2-1-9-15-1-3- عالم مفروض...................................................................................................................................................... 75
2-1-9-16- ديگر مکان..................................................................................................................................................................... 76
2-1-9-17- ارتباط فضا و مکان ................................................................................................................................................... 77
2-1-9-17-1- فضاي اسطوره اي ................................................................................................................................................ 80
2-1-9-17-2- فضاي ادراکي يا تجربي........................................................................................................................................ 81
2-1-9-17-3- فضاي هندسي ........................................................................................................................................................ 81
2-1-9-17-4- فضاي مقدس........................................................................................................................................................... 81
2-1-9-17-5- فضاي مجازي.......................................................................................................................................................... 82
2-1-9-18- ارتباط زمان و مکان و فضا ..................................................................................................................................... 86
2-1-9-19- فشردگي زمان در بعد مکان .................................................................................................................................... 89
2-1-9-20- جمع بندي و نتيجه گيري........................................................................................................................................... 90
2-1-10- هويت ................................................................................................................................................................................. 94
2-1-10-1- مفهوم هويت................................................................................................................................................................. 94
2-1-10-2- مفهوم و مراتب هويت در حکمت و فلسفه اسلامي................................................................................................ 95
2-1-10-3- رابطه حس مکاني با هويت ........................................................................................................................................ 96
2-1-10-4- هويت مکان .................................................................................................................................................................. 96
2-1-10-5- تفاوت هويت مکاني و هويت مکان............................................................................................................................ 96
2-1-10-6- عوامل هويت بخش ................................................................................................................................................... 98
2-1-10-6-1- مکان و فضا............................................................................................................................................................. 98
2-1-10-6-2- زمان....................................................................................................................................................................... 102
2-1-10-7- جمع بندي عوامل هويت بخش .............................................................................................................................. 103
2-1-10-8- حضور اقشار اجتماع ............................................................................................................................................... 103
2-1-10-9- مفهوم فرهنگ............................................................................................................................................................. 105
2-1-10-10- تعاريف ديگر فرهنگ ........................................................................................................................................... 107
2-1-10-11- فرهنگ خاص........................................................................................................................................................... 108
2-1-10-12- فرهنگ عام............................................................................................................................................................... 109
2-1-10-13- فرهنگ پذيري ........................................................................................................................................................ 111
2-1-10-14- خاطرات جمعي ....................................................................................................................................................... 112
2-1-10-15- تاريخ......................................................................................................................................................................... 114
2-1-10-16- ارتباطات .................................................................................................................................................................. 115
2-1-10-17- بحران هويت............................................................................................................................................................ 118
2-1-10-17-1- بازسازي عام گرايانه........................................................................................................................................ 119
2-1-10-17-2- بازسازي خاص گرايانه ................................................................................................................................... 120
2-1-11- زمان-مکان-ساخت و نظام ......................................................................................................................................... 122
2-1-11-1- روابط زمان و مکان................................................................................................................................................. 122
2-1-11-2- زمان و مکان از ديدگاه حکمت اسلامي ............................................................................................................... 123
2-1-11-3- زمان و مکان از ديدگاه فلاسفه غرب.................................................................................................................... 132
2-1-12- از مکانها تا نامکانها........................................................................................................................................................ 134
2-1-12-1- ماهيت مدرنيته .......................................................................................................................................................... 134
2-1-12-1-1- رهيافت گسست گرا ............................................................................................................................................ 134
2-1-12-2- پست مدرنيسم-طرد ماهيت..................................................................................................................................... 135
2-1-12-2-1- فردريک جيمسون،مارکسيسم و تماميت......................................................................................................... 136
2-1-12-2-1-1- پست مدرنيسم،فقدان معنا............................................................................................................................. 137
2-1-12-2-1-2- تلويزيون.......................................................................................................................................................... 137
2-1-12-2-1-3- مساله ي تاريخ ............................................................................................................................................... 138
2-1-12-2-1-4- خود شيزوفرنيک و جامعه آن ..................................................................................................................... 140
2-1-12-2-1-5- تغيير دادن تماميت.......................................................................................................................................... 141
2-1-12-3- شهر پسامدرن .......................................................................................................................................................... 142
2-1-12-3-1- شهر مشعشع........................................................................................................................................................ 143
2-1-12-3-2- شهر عام................................................................................................................................................................. 144
2-1-12-4- مرزهاي بي ثبات........................................................................................................................................................ 146
2-1-12-5- سوپرمدرنيته و نامکانها .......................................................................................................................................... 146
2-1-12-5-1- پشت سر گذاشتن فضا........................................................................................................................................ 146
2-1-12-5-2- قلمروي نامکاني.................................................................................................................................................... 149
2-1-13- نظريه هاي مرتبط با نامکانها ...................................................................................................................................... 152
2-1-13-1- شهر عام و بحث نامکانها......................................................................................................................................... 152
2-1-13-2- نئوفولدينگ و بحث نامکانها .................................................................................................................................... 154
2-1-13-3- فرکتال و بحث نامکانها............................................................................................................................................. 156
2-1-13-4- منطق فازي ................................................................................................................................................................. 159
بخش دوم : نمونه هاي تطبيقي ............................................................................................................................................................
2-2-1- نمونه هاي تطبيقي............................................................................................................................................................. 162
2-2-1-1- جغرافيا........................................................................................................................................................................... 162
2-2-1-2- راه................................................................................................................................................................................... 162
2-2-1-3- شهر................................................................................................................................................................................ 164
2-2-1-4- منظر................................................................................................................................................................................ 168
2-2-1-5- بنا.................................................................................................................................................................................... 170
بخش سوم : آزمون فرضِه ها و نتيجه گيري فصل دوم .......................................................................................................... 176
فصل سوم..................................................................................................................................................................................................
3-1- شناخت منطقه پروژه............................................................................................................................................................. 180
3-1-1- توسعه کالبدي ................................................................................................................................................................. 180
3-1-2- تاثير عوامل اقتصادي و اجتماعي بر شهر.................................................................................................................. 182
3-1-3- محورهاي شاخص............................................................................................................................................................ 182
3-1-3- 1- نقاط شاخص شهر .................................................................................................................................................... 183
3-1-4- مشخصات اقليمي شهر..................................................................................................................................................... 184
3-1-4-1- دما و رطوبت هوا......................................................................................................................................................... 184
3-1-4-2- وزش باد........................................................................................................................................................................ 185
3-1-4-3- تابش آفتاب .................................................................................................................................................................. 185
3-1-4-4- بررسي وضعيت حرارتي هوا در شب و روز ........................................................................................................ 186
3-1-5- چکيده حاصل از مطالعات منطقه پروژه ....................................................................................................................... 186
3-2- شناخت زمين پروژه.............................................................................................................................................................. 188
3-2-1- دانه بندي قطعات ............................................................................................................................................................. 192
3-2-2-تراکم ساختماني ................................................................................................................................................................ 192
3-2-3-حجم و توده ساختمان ..................................................................................................................................................... 193
3-2-4- شناسايي نوع مالکيت اراضي......................................................................................................................................... 197
3-2-5- دسترسي و ارتباطات....................................................................................................................................................... 197
3-2-5-1- ترافيک............................................................................................................................................................................ 197
3-2-6- کاربري هاي مهم و تاثير گذار....................................................................................................................................... 200
3-2-7- زيست محيطي................................................................................................................................................................... 202
3-2-8- جمع بندي و نتيجه گيري................................................................................................................................................ 207
3-2-9- جدول SWOT.................................................................................................................................................................. 208
فصل چهارم ..............................................................................................................................................................................................
طراحي محدوده مورد نظر.............................................................................................................................................................. 211
منابع و ماخذ .................................................................................................................................................................................... 223
چکيده انگليسي.................................................................................................................................................................................. 231
فهرست نمودارها
عنوان ............................................................................................................................................................................................ صفحه
2-1-1- رابطه انسان،مقياس و فضا................................................................................................................................................ 19
2-1-2- رابطه انسان،مقياس –زمان و فضا .................................................................................................................................. 20
2-1-3- انسان و فضاي معماري..................................................................................................................................................... 21
2-1-4- انسان و فضاي هستي ومعماري...................................................................................................................................... 21
2-1-5- مراحل شکل گيري اثر......................................................................................................................................................... 22
2-1-6- عناصر فضاي هستي و معمار ي..................................................................................................................................... 23
2-1-7- شناخت موضعي و توپولوژيک........................................................................................................................................ 24
2-1-8- درجات چندگانه هستي........................................................................................................................................................ 25
2-1-9- تاريخ ،معماري- انسان و زمان......................................................................................................................................... 26
2-1-10- معماري- انسان و تاريخ.................................................................................................................................................. 27
2-1-11- معماري- فلسفه و روانشناسي....................................................................................................................................... 27
2-1-12- معماري- انسان- تاريخ و علوم و فلسفه...................................................................................................................... 28
2-1-13- انسان ، معماري،تاريخ..................................................................................................................................................... 28
2-1-14- ارتباط مفاهيم فضا-زمان و مکان در طول تاريخ........................................................................................................ 88
2-1-15- انواع زمان قابل درک........................................................................................................................................................ 90
2-1-16- انواع فضاهاي درکي......................................................................................................................................................... 92
2-1-17- ويژگي هاي فضا و مکان................................................................................................................................................ 92
2-1-18- ارتباط مفاهيم فضا-زمان و مکان در طول تاريخ....................................................................................................... 93
2-1-19- مراتب هويت در اسلام..................................................................................................................................................... 95
2-1-20- عوامل هويت بخش مکان................................................................................................................................................ 98
2-1-21- عوامل هويت بخش........................................................................................................................................................ 103
2-1-22- قشر اجتماعي.................................................................................................................................................................. 105
2-1-23- تاريخ................................................................................................................................................................................ 115
2-1-24- منطق فاز ي...................................................................................................................................................................... 161
فهرست تصاوير
عنوان ............................................................................................................................................................................................ صفحه
2-2-1 ،2-2-2- جغرافيا ............................................................................................................................................................... 162
2-2-3- را ه...................................................................................................................................................................................... 163
2-2-4 ، 2-2-5- راههاي غير هم سطح ....................................................................................................................................... 164
2-2-6- شيکاگو................................................................................................................................................................................ 164
2-2-7 ، 2-2-8 ، 2-2-9- نيويورک............................................................................................................................................ 165
2-2-10 ، 2-2-11 ، 2-2-12 ، 2-2-13- دبي.......................................................................................................................... 166
2-2-14 ، 2-2-15- پروژه habitat........................................................................................................................................... 167
2-2-16- منظر.................................................................................................................................................................................. 168
2-2-17- منظر.................................................................................................................................................................................. 169
2-2-18- منظر.................................................................................................................................................................................. 169
2-2-19 ، 2-2-20- پارک دولاويلت........................................................................................................................................... 170
2-2-21 ، 2-2-22 ، 2-2-23 ، 2-2-24- موزه گوگنهايم....................................................................................................... 172
2-2-25- موزه يهو د...................................................................................................................................................................... 173
2-2-26 ، 2-2-27 ، 2-2-28 ، 2-2-29- موزه يهود.............................................................................................................. 174
فهرست نقشه ها
عنوان ............................................................................................................................................................................................ صفحه
3-1- توسعه کالبدي شهر مشهد.................................................................................................................................................. 181
3-2- کاربري طرح جامع مشهد..................................................................................................................................................... 181
3-3- استخوانبندي شهر(راهها)...................................................................................................................................................... 184
3-4- کاربري اراضي....................................................................................................................................................................... 190
3-5- نحوه استقرار توده و فضا................................................................................................................................................... 194
3-6- تعداد طبقات............................................................................................................................................................................ 195
3-7- ارتفاع توده هاي ساختماني.................................................................................................................................................. 196
3-8- دسترسي ها............................................................................................................................................................................ 198
3-9- بررسي دسترسي ها به بلوار جانباز................................................................................................................................. 199
3-10- مقياس عملکردي................................................................................................................................................................. 201
3-11- آلودگي صوتي.................................................................................................................................................................... 204
3-12- حرکت در فضا..................................................................................................................................................................... 205
3-13- بررسي عوامل لينچ در محدوده ..................................................................................................................................... 206
فهرست جداول
عنوان ............................................................................................................................................................................................ صفحه
3-1- بررسي معابر با عملکردهاي مهم و خاص....................................................................................................................... 200
3-2- ميزان آلودگي ترافيکي......................................................................................................................................................... 203
3-2-9- جداول ارزيابي امکانات و محدوديت ها ، فرصت ها و تهديدها............................................................................... 208
برچسب ها:
معماری شهرسازی فضاهای شهری برنامه ریزی شهری هویت شهری و عمران