هميشه‌بهار يكي از گياهان دارويي شناخته شده متعلق به تيره كاسني است كه علاوه بر مصارف دارويي، اسانس آن در صنايع آرايشي، بهداشتي و رايحه درماني مورد استفاده قرار مي‌گيرد. تغذيه گياهي از عوامل مهمي است كه بر كميت و كيفيت محصول گياهان دارويي تآتير مي‌گذارد و از آنجايي كه افزودن عناصر در خاك و محلول غذايي برای افزايش عملكرد كمي و كيفي در گياهان ضروري است. در تحقيق حاضر برای بررسی اثر غلظت های مختلف انواع کود آهن بر رشد و عملکرد همیشه بهار، يك آزمايش به صورت فاكتوريل بر پايه طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با 3 تكرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه و در سال 1390 اجرا شد. تيمارهاي آزمايش شامل محلول‌پاشي چهار نوع آهن (سولفات آهن، کلات آهن، اکسید نانو و سکوسترین آهن) در غلظت‌های صفر، 1، 2 و 3 در هزار بود. نتایج تجزیه واریانس داده‌ها نشان داد که اثر متقابل بین غلظت و نوع کود آهن بر روی تعداد برگ در بوته، تعداد کاپیتول در بوته، قطر کاپیتول، وزن کاپیتول، کاروتنوئید، کلروفیل  a و b، شاخص کلروفیل (SPAD)، عملکرد گل در برداشت سوم، درصد اسانس در  برداشت‌هاي اول، سوم و میانگین کل سالیانه، عملکرد اسانس در برداشت‌هاي اول، سوم و مجموع سه برداشت، عملکرد روغن، درصد روغن، شاخص برداشت روغن و درصد فسفر معنی‌دار شد. اثر نوع آهن بر طول ساقه اصلی، ارتفاع کانوپی، کلروفیل کل، عملکرد اسانس در برداشت سوم، عملکرد دانه و ميزان آهن دانه معنی‌دار شد. همچنین غلظت آهن بر تعداد ردیف دانه در كاپيتول، کلروفیل کل، عملکرد گل در مجموع سه برداشت، عملکرد اسانس برداشت سوم، عملکرد دانه و ميزان آهن برگ معنی‌دار شد. کمترین عملکرد گل در مجموع سه برداشت (2/1087کیلو‌گرم در هکتار) از شاهد و بیشترین عملکرد از غلظت سه در هزار آهن (1/1558 کیلو‌گرم در هکتار) رسید. بالاترین درصد اسانس در مجموع 3 برداشت (97/0%) در غلظت سه در هزار سولفات آهن و کمترین درصد اسانس (525/0%) مربوط به تیمار شاهد بود. روند تغییرات عملکرد گل و درصد اسانس سبب تولید بالاترین عملکرد اسانس در مجموع سه برداشت (06/12کیلو‌گرم در هکتار) با کاربرد سه در هزار کلات آهن و کمترین عملکرد اسانس (34/5 کیلو‌گرم در هکتار) در غلظت سه در هزار آهن نانو و شاهد (00/5 كيلو‌گرم در هكتار) شد، که تفاوت معنی دار با شاهد نداشتند. بیشترین عملکرد دانه متعلق به کودهای کلات و سکوسترین آهن، همراه با حداکثر درصد روغن (46/23%) در غلظت دو در هزار آهن سکوسترین باعث تولید بالاترین عملکرد روغن (5/663 کیلو‌گرم در هکتار) در ترکیب تیماری دو در هزار آهن سکوسترین شد. بیشترین میزان فسفر برگ (410میلی گرم در کیلوگرم) از غلظت يك در هزار میکروکلات آهن، بیشترین غلظت کلروفیل (59/1 میلی‌گرم در لیتر) و بیشترین آهن دانه (1/259 میلی‌گرم در کیلو‌گرم) از سولفات آهن، به­دست آمدند. درحالیکه با کاربرد غلظت سه در هزار، بیشترین افزایش آهن برگ (33/455 ميلي‌گرم بر كيلو‌گرم) نسبت به شاهد به دست آمد.

فهرست مطالب:
فصل اول: مقدمه و كلیات
 1-1- مقدمه  
1-2- اهميت گياهان دارويي در ايران و جهان
1-3- خاستگاه و پراكنش
1-4- گياه شناسي هميشه بهار
1-5- مواد موثره گياه دارويي هميشه بهار
1-6- استفاده دارويي گياه هميشه بهار
1-7- تاثير عوامل محيطي  بر روي گياه دارويي هميشه بهار
1-7-1- درجه حرارت
1-7-2- نور 
1-7-3- آب 
1-7-4- خاك 
1-8- مراقبت و نگهداري
1-9- كاشت و تكثير
1-10- اسانس¬هاي گياهي
1-10-1- اسانس گيري به كمك تقطير
1-10-2- اهداف 
فصل دوم: بررسي منابع
2-1-آهن 
2-2- نقش آهن در گياه
2-3-اهميت محلول پاشي عناصر غذايي در گياهان
2-4- كلاتهاي آهن
2-5- غير فعال شدن آهن در برگ
2-6-مروري بر تحقيقات انجام شده در مورد تاثير عناصر كم مصرف به ويژه آهن در گياهان
فصل سوم: مواد و روش
3-1- موقعيت جعرافيايي مشخصات اقليمي
3-2- مشخصات فيزيكي و شيميايي خاك
3-3- بذر مورد استفاده
3-4- روش انجام تحقيق
3-5- آماده سازي زمين
3-6- اندازه گيري صفات مورفولوژيك
3-7-شاخص كلروفيل
3-8- اندازه گيري ميزان كلروفيل و كارتنوئيد برگ
3-9- تعيين عناصر غذايي بافت¬هاي  گياهي
3-9-1- ميزان نيتروژن
3-9-2- ميزان پناسيم
3-9-2- ميزان فسفر
3-9-2- ميزان آهن
3-10- عملكرد گل خشك
3-11- عملكرد دانه
3-12- درصد و عملكرد اسانس
3-13- درصد و عملكرد روغن
3-14- شاخص برداشت گل، دانه، روغن و اسانس هميشه-بهار
3-15- تجزيه آماري داده ها و نرم افزار مورد استفاده
فصل چهارم: نتايج و بحث
4-1- صفات مورفولوژيك
4-2- اجزاي عملكرد
4-3- صفات فيزيولوژيكي
4-4- عملكرد گل
4-5- درصد اسانس
4-6- عملكرد اسانس
4-7- عملکرد دانه، روغن و درصد روغن
4-8- عملکرد دانه
4-9- عملكرد روغن
4-10- درصد روغن
4-11- شاخص برداشت گل و اسانس
4-12- شاخص برداشت بذر و روغن 
4-13- شاخص برداشت گل
4-14- شاخص برداشت اسانس
4-15- شاخص برداشت روغن 
4-16- بيوماس 
4-17- سطح برگ 
4-18- وزن خشك برگ تک بوته
4-19- وزن خشك ساقه تک بوته
4-20- عناصر غذايي
4-21- آهن برگ 
4-22- فسفر
4-23- آهن دانه
فصل پنجم: نتيجه گيري و پيشنهادات
5-1- نتيجه گيري كلي
5-2-پيشنهادات
منابع