مقدمه:
در قلمرو تاريخ جهان، ادبيات همواره به عنوان گنجينه اي از رويدادها، ارزش ها، آداب و رسوم و پيشينه ي تاريخي تحولات اجتماعي و سياسي يك ملت محسوب مي شود. آثار ادبي و جلوه ی تحولات آن در نظم و نثر و در قالب شعر، تاريخ و ... همواره به عنوان مفاهيم نمادين و سمبوليك مورد توجه مردم در هر عصر و زماني بوده و تا جايي است كه به عنوان كانون تبلور انديشه هاي فردي و اجتماعي در اعتلاي فرهنگ يك ملت تأثير به سزايي داشته است.
به دليل اين كه حوادث، رويدادها، آداب و رسوم، رفتارها و ... به عنوان نمونه اي از پيشينه ي تاريخي و تحولات اجتماعي، فرهنگي و سياسي ملت ما به شمار مي رود، لذا تعدادي از بزرگان اعم از شاعران و نويسندگان و هنرمندان از حس خود و رفتار ديگران براي فهم بيش تر مطلب استفاده كرده اند و با نوشته ها، گفته ها و عملكرد خود سعي كرده اند كه در روشن سازي بيش تر مشكلات و نارسائي هاي عصر خود به بقيه ی اعضا و گروه هاي كم تر آگاه زمان خود و حتي نسل هاي بعدي گام بردارند. محمد تقي بهار ملقب به ملك الشعراء بهار، يكي از اين افراد مي باشد كه به گفته ی بسياري از هم عصران خود و بعد از خود، يكي از چهره هاي ماندگار در عرصه ی شعر و شاعري و حتي نويسندگي عصر قاجاريه و پهلوي مي باشد. وي با زبان شعر، بسياري از ناگفته ها را بازگو نموده و حتي به مقابله با بسياري از كج روي ها و عواملي پرداخته كه باعث ايجاد خفقان و ظلم بر مردم عصر خود شده بودند. شايد بيش ترين اشعار اين شاعر گران مايه ي معاصر، در چگونگي سياست عصر خود و نكوهش راه و روش هايي سروده شده است كه گه گاه جامعه را به سوي بطلان هدايت نموده است و هميشه اين اميدواري را به جامعه ی خود مي داده است كه در پشت اين چهره هاي سياه نفاق و ابرهاي تيره و تار، روز روشني پديد خواهد آمد و همان گونه كه بعداً نيز بيان خواهد شد، عواملي از اين گونه باعث شد تا مشروطه خواهان به مبارزه با نوع حكومت بپردازند. بنابراين اين تحقيق به بررسي نگرش سياسي ملك الشعراي بهار و انعكاس اين نگرش در اشعار وي پرداخته شده است.
 بيان مسأله:
پكشور ايران در عصر صفويان، نادري و تا حدودي كريم خاني، داراي ابهت و عظمت زيادي بود و هنوز به عنوان امپراطوري قوي در جهان شناخته مي شد و مردم ايران به خود مي باليدند كه در كشوري با تمدن كهن و قدرتي زياد زندگي مي كنند، اما در عصر قاجار، اين امپراطوري كم كم به خوابي طولاني مي رفت و جرقه هايي لازم بود تا از حالت خواب آلودگي بيرون آيد. هر چند تحولاتي مانند مشروطه تا اندازه اي بر اين بيداري مي افزود، ولي باز هم عده ی زيادي از مردم ،آن چنان كه بايد و شايد نتوانستند خود را به درياي عظيم وطن دوستي كه بسياري از آزادي خواهان سر مي دادند، پيوند دهند.
خوشبختانه در اين‌ زمان، شاعران و نويسندگان با قدرت سخن خود در ميان مردم نفوذ زيادي پيدا كردند. در مراكز ادبي آن زمان از جمله در تبريز، رشت، اصفهان، مشهد و شيراز، موضوعات متنوع ادبي مانند نمايش نامه، داستان، رمان، مقالات انتقادي، طنزآميز و سياسي به‌تدريج رواج يافت و كم كم مسائل طنز آميز و سياسي تمام زمينه ها را پر نمود.