چکیده:اين پژوهش با عنوان خاستگاه غم و شادي در مثنوي مولوي در پنج فصل گردآوري شده است نگارندهي اين پاياننامه بر آن است كه غم و شادي را از ظواهر مختلف اخلاقي- عرفاني و اجتماعي مورد بررسي قرار دهد. در فصل چهارم ابتدا دربارهي شرح حال و آثار مولوي و تحليل انديشة وي سخن رفته و در ادامه غم و شادي را از ديدگاههاي مختلف كاويدهايم كه از آن جمله در مقوله اخلاقي به غم و شادي از منظر روانشناسي، شكيبايي و ناشكيبايي و ... پرداختهايم. از جنبهي اجتماعي به غم و شادي و احسان و امساك به غم و شادي سپاسگزاري و ناسپاسي ... توجه كردهايم و از جنبهي عرفاني به رابطهي غم و شادي و تصوف و عرفان و استحالهي غم و شادي در فنا و رابطهي غم با فراق يار و شادي با وصل يار و ... پرداختهايم و بيشتر جنبهي عرفاني موضوع را مد نظر داشتهايم چرا كه غم و شادي دو پديدهي انساني است كه ريشه در جان و روان آدمي دارد و جلالالدين محمد رومي كه يكي از بزرگترين تجربتانديشان در حوزهي تفكر اسلامي و عرفاني است در پرتو جهانبيني اسلامي و ژرفاي تأملات دروني خويش نگاه خاص به اين پديده دارد. او آدم را با تمام اجزاء و حوادث خود تحت تدبير قدرت لايزال مدبري حكيم و قدير ميبيند وي علل اصلي غمهاي آدميان را بر ميشمرد و غم و شادي را از نظراوليا و عرفا و انسانهاي معمولي مقايسه ميكند و در نهايت به اين نتيجه ميرسيم كه مولانا اگرچه مثنوي را با بيان هجرت و فراق آغاز كرده، ولي او شاعر شادي است، زيرا در هيچ جاي سخن او ردپايي از يأس و غم ديده نميشود.
کلید واژهها: مثنوي، غم، شادي
فهرست مطالب:چكيده
فصل اوّل: مقدّمات و كلّيّات1-1- مقدّمه
1-2- بيان مسأله
1-3- پرسشهاي تحقيقاتي
1-4- اهداف تحقيق
1-5- ضرورت و اهمّيّت پژوهش
1-6- تعريف واژه ها و اصطلاحات پژوهش
فصل دوم: مرور مطالعاتي2-1- مباني نظري
2-2 پژوهش هاي گذشته
فصل سوم: روش تحقيق3-1- روش تحقيق
3-2- جامعهي پژوهش
3- 3- شيوه و ابزار جمعآوري اطّلاعات
فصل چهارم: ارائه و تجزيه و تحليل اطّلاعاتمقدّمه
بخش اوّل
ايران در عصر مولانا
شرح زندگي و احوال مولانا
ولادت مولانا جلالالدين
پدر و مادر مولانا
جلوههاي صور روحاني و اشكال غيبي در كودكي مولانا
خداوندگار در مهاجرت
از نيشابور تا بغداد
مرگ بهاءالدين
برهانالدين ترمذي در قونيه
ملاقات مولانا با شمس تبريزي
اوّلين غيبت شمس
غيبت بدون بازگشت شمس
مولانا و صلاحالدين زركوب
مولانا و حسامالدين
پرواز به افلاك
آثار مولانا
شخصيت علمي و عرفاني مولانا
بخش دوم
غم و شادي از منظر روانشناسي
تعريف هيجان
چندين نظريهي ديگر در مورد هيجان
شادي
غم
بخش سوم
تجلي غم و شادي در مثنوي
غم و شادي مولانا
الف- غم و شادي و اراده و مشيت الهي
ب- غم و شادي و احسان و امساك
ج- غم و شادي و سپاسگزاري و ناسپاسي
د- غم و شادي شكيبايي و ناشكيبايي
هـ- غم و شادي و واهمه و خيال
تبديل غم به شادي
ضرورت وجودي غم و محنت در هستي
رابطه عشق با غم و شادي
غم و شادي و رابطه آنها با نسبيّت
در هر رنجي و گنجي است
غم و شادي و رابطهاش با تصوف و عرفان
استحالة غم و شادي در فنا
رابطة غم با فراق يار و شادي با وصال يار
نمونههايي ديگر از غم هجر و شادي وصل
رابطة غم و شادي با سماع صوفيانه
رابطة كاينات با غم و شادي
رابطهي غم و شادي با تقدير
غم و شادي و تضاد
ارجحيّت غم بر شادي در پارهاي از موارد
غم و شادي (گريه و خنده) تجليات اوّلية عشقاند
خلاصهي عقيده مولانا
بخش چهارم
تفسير نينامه براساس غم و شادي
بخش پنجم
تقابل غم و شادي نفساني با غم و شادي روحاني
ابياتي مربوط به غم و شادي مذموم دنيايي
غم
شادي
جلوههاي غم و شادي در خوف و رجا و قبض و بسط
خوف و رجا
قبض و بسط
1-وجود غم و اندوه را در حالات خوف و قبض
2- وجودي شادي و نشاط را در رجا و بسط
3- همانگونه كه غم به دنبال خود شادي دارد قبض نيز سرانجام بسط...
فصل پنجم: نتيجه گيري و پيشنهادها5-1- نتيجه گيري
5-2- توصيهها و پيشنهادها
5-3- محدوديت ها
فهرست منابع و مآخذ
برچسب ها:
غم در اشعار مولوی شادي در اشعار مولوی پایان نامه مثنوي معنوی پایان نامه بررسی مولوی بررسی اشعار مولانا جلال الدین بررسی غم در مثنوی مولوی بررسی شادی در اشعار مولوی