چکیده:پس از ثنای پروردگار، انگیزه خودرا از انتخاب این موضوع اختصاراً بیان می کنم. اندیشه تألیف این موضوع زمانی در فکرم شکل گرفت که احساس نمودم بررسی حرکت و جنبش ادبی زنان اندلس نیاز بيشتری به تحقیق و پژوهش دارد، در نتیجه در پاسخ به ندای درونی و ارضای حس کنجکاوی خویش لازم دیدم که نگاهی به ادبیات این خطه بیندازم، زیرابرخی از مطالب برایم مبهم و مجهول مانده بود بخاطر اینکه آنگونه که شایسته آن است مورد توجه محققان واقع نشده بود، اگرچه آثار برخی از این زنان شاعر در کتابهایی که به آثار منثور و منظوم زنان اختصاص دارد آمده است، اما شعر زنان اندلسی به شکل خاص و جامع جمع آوری نشده بود. معرفی سی تن از زنان شاعر وادیبی که در اعصار مختلف اندلس می زیسته اند مرا به سوی این موضوع یعنی «سروده های زنان شاعر اندلس» سوق دادو در درونم شوق و اشتیاقی براي تحقيقي بوجودآورد و نظرم را بر این موضوع متمرکز کرد که در این رهگذر اشعار و آثار پراکنده آنان در کتاب های گوناگون، دریچه ای بود که من از درون آن توانستم تا حدی سیماو سیرت آنان را مشاهده و بررسی کنم. شیوه تحقیق من متکی بر بررسی متون و کتابهای تاریخی بوده که در کتابخانه های بزرگ ایران موجود بوده است.
قبل از پرداختن به موضوع «سروده های زنان شاعر اندلس» لازم بود که نگاهی گذرا به تاریخچه این سرزمین داشته باشم، و اندلس را از نظر جغرافیایی و تاریخی معرفی کنم. بنابراین تحقیق موردنظر از بخشها و گفتارهای زیر تشکیل شده است:
بخش اول شامل شرایط جغرافیایی و تاریخی این سرزمین است.
بخش دوم شامل شعر اندلسی، ویژگی ها و تفاوت های آن با شعر شرقی، فنون شعری از قبیل (وصف، غزل فخر، مجون، حکمت، موشح و زجل) می باشد.
بخش سوم به پنج گفتار اختصاص دارد. در این بخش سعی شد تا جایگاه اجتماعی و فرهنگی زن در اندلس، زن و علوم گوناگون، نقش زن در ادبیات اندلس، زن و هنر و نقش زنان اندلس در سیاست را معرفی کنم.
بخش چهارم که مهمترین بخش این تحقیق را در بر می گیرد به «بررسی سروده های زنان شاعر اندلس» اختصاص دارد. در این بخش سعی کردم تعداد سی تن از زنان شاعر را که آزاد و یا کنیز بوده اند معرفی کنم و این شاعران را برحسب قرونی که در آن می زیسته اند، دسته بندی نمایم.
لازم به ذکر است که سال ولادت برخی از شاعران مشخص نبوده و منابع تاریخی در مورد اینکه این شاعران در چه قرنی می زیسته اند مطلبی ذکر نکرده اند، برای دسته بندی این شاعران از شواهد و قرائنی استفاده شده تامشخص شود آنان در چه قرنی می زیسته اند، و سپس آنها را دسته بندی نمودم. شماری از این شاعران در شعرشان به سن خود اشاره کرده اند، و برخی دیگر را با توجه به اشاره ای که به خلفاء و امراء و یا صاحبان خود داشته اند سال آنها شناسایی شد.
این زنان در بسیاری از فنون شعری که نمونه هایی از آن باقی است، شعر سروده اند. و مانند مردان در اغراض مختلف چون غزل، مدح، رثاء، فخر، اعتذار، شکوه و موشح و... شرکت نموده اند. و از این طریق احساسات خودرا نشان داده اند و من این اغراض را در بخش نتیجه گیری ذکر کردم.
فهرست مطالب:چکیده
بخش اولموقعيت جغرافيايي و تاريخي سرزمين اندلس
واژه‌ي اندلس
جغرافياي اندلس
نگرشي كوتاه به تاريخ اندلس
فتح اندلس به دست مسلمين
بخش دومشعراندلس
مراحل شعر اندلس
ويژگي‌هاي شعر اندلسي
مضامين شعري در اندلس
موشح و زجل
زجل در ادب اندلسي
بخش سومجايگاه اجتماعي و فرهنگي زن در اندلس
زن و علوم گوناگون
نقش زنان در ادبيات اندلس
زن و هنر
نقش زنان اندلس در سياست
بخش چهارممشهورترين زنان شاعر اندلس
شاعر قرن دوم
حسانه التميميه
شاعران قرن‌هاي سوم و چهارم
قمر
عائشه بنت احمد القرطبيه
حفصه بنت حمدون الحجاريه
أنس القلوب
مريم بنت يعقوب الأنصاريه
شاعران قرن پنجم
الغسانيه البجانيه
زينت المريه
اعتماد الرميكيه
بشينه بنت المعتمد
العباديه
غايه المني
ام الكرام بنت المعتصم بن صمادح
أمه العزيز
صفيه بنت عبدالله الرّيي
ام العلا بنت يوسف
ولاده بنت المستكفي
مهجه بنت التياني القرطبيه
عتبه
شاعران قرن ششم و هفتم
حفصه بنت الحاج الركونيه
حمده بنت زياد بن بقي العوفي
نزهون بنت القلاعي غرناطيه
شلبيه الأندلسيه
هندكنيز أبي محمد عبدالله بن مسلمه الشاطبي
أسماء العامريه
أم الهناء بنت القاضي
قسمونه بنت اسماعيل اليهودي
ام السعد بنت عصام الحميري
سلمي بنت القراطيسي
كليد تمركز زنان شاعر اندلس
نتيجه گيريفهرست منابع و مآخذ
چكيده عربي
چكيده انگليسي
برچسب ها:
تحقیق سرزمين اندلس جغرافياي اندلس فتح اندلس به دست مسلمين شعر اندلس ويژگي‌هاي شعر اندلسي زجل در ادب اندلسي بررسی شعرای اندلسی نقش زنان در ادبيات اندلس مشهورترين زنان شاعر اندلس تحقیق زنان شاعر اندلس تحقیق پیرامون اندلس تحقیق تاریخ