مقدمه:
بهره وری یکی از مفاهیم علم مدیریت و مهندسی است. در رابطه با تعريف كاربردي بهره-وري تعاريف مختلفي ارائه شده است. در یک تعریف کلی، اگر ما در هر موردي نسبت خروجي به ورودي را محاسبه كنيم، درواقع ميزان بهره وري را براي آن موضوع به دست آورده ايم.
از سویی دیگر بهره‌وری را می‌توان ترکیبی از کارایی و اثربخشی دانست. کارایی به معنای انجام کارها به شکل خوب و صحیح و درست و اثربخشی به معنای انجام دادن کار خوب و مطلوب میباشد. بهبود كارآیی، به تنهایی ارتقای بهره‌وری را تضمین نمی‌كند؛ افراد غالبا فكر می‌كنند اگر كارآیی بهبود یابد بهره‌وری بیشتر خواهد شد. كارآیی شرط لازم بهره‌وری است؛ اما شرط كافی نیست. در واقع برای بهره‌ور بودن هم اثربخشی و هم كارایی لازم است، یعنی شما چنانچه یک روش و فرآیند مناسب و مطلوبی را طراحی کنید و این روش به خوبی انجام گیرد موجب افزایش بهره وری می گردد.
بهره وری مفهوم و شاخصی است که متکی بر نتیجه است و با اندازه گیری خروجی و نتیجه فرآیند می توان بهره وری را اندازه گیری و تعیین کرد. لازمه بهره وری و افزایش مستمر آن، بهبود است و و زمانی که از بهبود سخن می-گوییم باید شاخص های متکی بر روند را ملاک قرار دهیم. بنابراین شرط رسیدن به بهره-وری، بهبود در فرآیندهاست.
برای افزایش بهره وری راهکارهای متعدد و مختلفی وجود دارد که بسته به شرایط و فرهنگ کاری هر سازمانی این راهکارها متفاوت خواهد بود. مهم ترین عامل و نیروی محرکه در این مسیر، نیروی انسانی و کارکنان می باشند.
از جمله روشهای افزايش بهره وري مي توان به کارگیری ابزارها و نظام های کیفی، كاهش ضايعات، ايجاد تعهد در كاركنان، توجه به كاركنان، استفاده بهينه از استعدادها، ايجاد انگيزه دركاركنان، توجه به تغييرات و... اشاره كرد. در ادامه به چند راهکار، اشاره ای کوتاه می کنیم.